Mooi weer in de binnenstad tijdens de optocht

Mooi weer in de binnenstad tijdens de optocht

Het weer tijdens het 2015 Carnavalsweekeinde was prachtige. De temperatuur was relatief hoog voor de tijd van het jaar, de lucht was gaandeweg helder blauw geworden en de gekleurde praalwagens en kleding kwamen perfect uit. Daarom was de AiREAS monitoring groep verbaasd toen ineens de hele stad “roodgekleurd” overkwam op de Axians-App die we gebruiken om een oogje in het zeil te houden. Meteen werd de groep ingeschakeld om de schijnbaar onverklaarbare stijging van uitleg te voorzien.

De eerste suggestie was dat het misschien aan de Carnavals optocht lag. Tijdens de optocht zelf werd echter geen buitensporig “vuiltje aan de lucht” geconstateerd. Daarna wel. De fijnstofpiek bouwde zich gestaag op tot ver boven de normale gemiddelden. Alle fijnstofgebieden,van ultafijnstof tot en met PM10, vertoonden een stijgende lijn.

De PM 2.5 situatie in de ochtend van 16 februari

Hierboven de PM 2.5 situatie in de ochtend van 16 februari. Het enige groene puntje in de stad bleek een kapotte meetkast. Het andere groene puntje ligt in het buitengebied bij Waalre nabij een groene zone.

Al snel kwam de discussie op gang. Waar kwam dit vandaan? Ergens in de voorgeschiedenis van deze stijging was juist een verrassende daling geconstateerd die gepaard ging met stijgende temperatuur en dalende luchtvochtigheid. Dat had al wat vraagtekens opgeroepen waar de vervuiling dan bleef? De stijging was eigenlijk precies het tegenovergestelde.

 

 

Inversie

Partner Scapeler keek al geruime tijd mee naar de ontwikkelingen in de stad en suggereerde het vermoeden dat we te maken hadden met een natuurlijk fenomeen, “inversie” genaamd. Als een strook warme lucht naar ons toe komt dan drukt het op de laag koude lucht eronder. Alle fijnstofdeeltjes in de koude onderlaag worden dan samengeperst, hetgeen een stijging vertoont in de metingen. Voorafgaand aan het voorbijtrekken, en erna, gebeurt precies het tegenovergestelde. Het luchtledige trekt de koude luchtstrook uiteen waardoor er een scherpe daling gezien wordt, net alsof de fijnstof ineens verdwijnt. Dat is niet zo, het verspreidt zich op grotere hoogte. In deze animatie van Scapeler is het te zien.

Deze animatie laat het fenomeen "inversie" mooi zien

Deze animatie laat het fenomeen “inversie” mooi zien

Dankzij het fijnmazige meetsysteem in Eindhoven hebben we het fenomeen voor het eerst kunnen waarnemen en beschrijven. Zo observeerde een van onze partners dat de sneller opwarmende binnenstad de koude lucht leek te verduwen om ook snellere spreiding te geven van de fijnstof dan in de koudere delen van de stad. Dat kon men zien doordat de kleuren in de binnenstad sneller oranje en daarna groen werden dan die van de wijken.

Dit soort natuur fenomenen zijn te voorspellen. Natuurlijk moeten we samenwerken om onze lucht minder te vervuilen maar ondertussen kunnen we wel kijken of we de bevolking op tijd kunnen gaan informeren in de toekomst zodat sporters en evenementen in de buitenruimte rekening kunnen houden met een grotere vervuilingsgraad en misschien de activiteiten aanpassen ten behoeve van gezondheid. Het fenomeen is bijna onzichtbaar voor het blote oog. De eerste AiREAS fase “het onzichtbare zichtbaar maken” blijkt nu al zijn vruchten af te werpen.

AiREAS documenteert de gebeurtenis voor vervolg onderzoek en het nemen van innovatieve maatregelen in het multidisciplinair overleg.

Heiige winterse Carnavalsdag

Heiige winterse Carnavalsdag