Aanloop

Stad van Morgen is in 2009 opgericht om initiatief te nemen en onderzoek te doen over de maatschappijvorm die menselijke kernwaarden als gezondheid voorop stellen, boven politieke en economische keuzes. AiREAS is daaruit ontstaan en richt zich multidisciplinair (dus inclusief de overheid, innovatief bedrijfsleven, burgerschap en wetenschap) al sinds 2011 op gezonde stad en gebiedsontwikkeling met luchtkwaliteit en volksgezondheid als meetbare richtlijnen. Eindhoven is hierin het levend laboratorium waarbij gaandeweg de werkwijze van AiREAS al tot een icoon is gaan behoren waar we wereldwijd aandacht mee trekken. Ook op ministerie niveau staat gezondheid al sinds 2012 op de agenda en heeft het Nationale Planbureau een imposant beeld gecreëerd rond alles wat er in steden zou moeten veranderen om gezondheid te bevorderen. Sinds de laatste coalitievorming in Eindhoven staat gezondheid structureel op de agenda van de ontwikkeling van de stad en is het bestuurlijke initiatief ontstaan om de Health Deal te formuleren. In September 2015, tijdens het halfjaarlijkse bestuurlijke diner, werd de Brabantse Health Deal formeel door bestuurlijk Eindhoven op tafel gelegd om uitgewerkt te worden. Dit werd breed maatschappelijk gedaan door de werkwijze en inzichten van AiREAS samen met het Nationaal Planbureau aan het woord te laten en voor het eerst het diner multidisciplinair in te richten als voorproefje van een algeheel gedragen commitment. Na het diner werden er aan multidisciplinaire tafels plannen gemaakt alsof de Health Deal al een feit was.  De organiserende wethouder beklonk de intentie met de woorden: `we doen dit niet top down, ook niet bottom up maar allemaal tegelijk en samen´. In wetenschappelijke kringen wordt dit ook bewustzijn gedreven cocreatie genoemd, een natuurlijke evolutie gericht op leven en samenhang.

Fundamentele sociaal economische context verandering

Sinds dat bewuste diner is een groep mensen aan de slag gegaan om de Brabantse Health Deal verder vorm te geven en onderbouwen. De uitdaging ligt niet zozeer bij de bevolking want daar zijn al enorm veel gezondheid gedreven initiatieven zichtbaar. Ook binnen de kaders van onze multidisciplinaire samenwerkingsvorm zien we veel innovatieve programma´s ontstaan die erg verbinden werken. Denk aan de AiREAS POP, de groen-blauwe ruit, Brabant beweegt gezond in gezonde lucht, de gezonde Luchthaven, enz.

Het enige wat we nog missen is een bestuurlijke kader-verleggende steun op provinciaal niveau. Ondanks het feit dat de Commissaris van de Koning in Noord Brabant een geëmotioneerd betoog hield tijdens zijn nieuwjaarstoespraak begin 2015 (na aanleiding de Charlie Hebdo aanslagen in Parijs) over menselijke kernwaarden is er bestuurlijk nog steeds doorgegaan vanuit de oude sociaal economische context. Gedeputeerden richten zich politiek gezien risicomijdend op tastbare herkenbare projecten die vaak een lijntje doortrekken van hun voorgangers. De nieuwe context heeft daarmee geen verbintenis omdat veel van deze bestuurlijke besluiten juist aantoonbaar maar te voorkomen ongezonde situaties veroorzaken, zoals blijkt uit de AiREAS praktische en wetenschappelijke onderbouwing (te downloaden hieronder). Om wél een band te smeden zal het provinciaal bestuur structureel haar besluitvorming en investeringen moeten durven gaan toetsen aan kernwaarden als gezondheid (en veiligheid). Zo voorkomt men op termijn verwijtbaarheid door voortschrijdend inzicht maar belangrijker nog, men stimuleert een ongekende innovatiekracht die al bruisend opborrelt in de maatschappij en leidt tot ongekende icoon-projecten van wereldformaat waar men de eigen naam en politiek belang aan kan koppelen.

Recent vatte een lokale bestuurder tijdens een internationale video-opname wegens ons innovatie award (zie foto) het als volgt samen: als je meedoet (met de Health Deal, red) ben je onderdeel van de oplossing, anders blijf je onderdeel van het probleem.

AiREAS heeft zowel vanuit praktische oplossingsgerichtheid en wetenschappelijke onderbouwing haar commitment aan de Brabantse Health Deal verstrekt. Onze onderbouwing kunt u hier downloaden.