Al sinds eind 2013 meet AiREAS luchtkwaliteit in de regio Eindhoven. Maar eigenlijk is dat niet helemaal waar. Want wat is de kwaliteit van lucht? Wat is lucht vervuiling? En, gaat het daarom? Of om onze de relatie met onze gezondheid?

We meten uiterst kleine deeltjes, verschillende gassen, luchtvochtigheid en temperatuur. We trachten een verband te leggen met ons gedrag en de effecten op onze gezondheid. Dat kunnen we dan weer gebruiken om gezond gedrag te stimuleren via bijvoorbeeld de COS3I samenwerking. Of beleidkeuzes van de overheid die gezondheid bevorderend zijn. Of ondernemerschap dat met allerlei nieuwe, gezondheid en bewustwording bevorderende producten of diensten komt. Of het onderwijs. Enz.

Het gaat in AiREAS om ons, de mens, en onze gezondheid, gezond (niet vervuilend) gedrag en een gezonde leefomgeving.

Veel wordt er door populaire wijsheid geredeneerd over de oorsprong van de deeltjes, nog los van de kijk op eventuele gezondheid of ongezondheid ervan. De een noemt het Roergebied, de ander Antwerpen. Nu wordt vaak het verkeer genoemd, of vliegtuigen. Recent is stikstof in het nieuws en het boerenbedrijf.

In dit plaatje, uit de presentatie van partner Vtec voor Eindhoven Noord, zien we een beeld van de samenstelling van de gemeten deeltjes, heel klein (PM 1), klein (PM 2,5) en wat groter (PM 10), zoals we die gemeten hebben in oktober dit jaar. We zien dat er naar verhouding (van 100%) veel meer hele kleine deeltjes zijn gemiddeld (75%) dan de grotere. De vraag is dan “wat is het?” en “waar komt het vandaan?”.

In de onderste rij zien we de verschillende bronnen in kleurcodes die terugkomen in de samenstelling per dag. Dan zien we op een concrete dag begin Oktober dat de hoeveelheid zeezout in Eindhoven enorme piekte. Dit kwam door een weerkundig fenomeen dat in het weerplaatje te zien is. Als we alleen naar de metingen hadden gekeken dan zouden we verkeerde conclusies hebben kunnen trekken.

Elke minuut verandert de situatie door de vele variabelen waar de lucht aan is blootgesteld. En alles beïnvloedt alles. Dus zomaar “eventjes” iets zeggen zonder wat dieper te graven in de context is niet verstandig. Daarom werkt AiREAS (en COS3i) op het niveau van participatieve samenwerking aan gezondheid. De vele deelnemers leren zo samen wat het betekent om te meten maar vooral om samen wat te doen aan datgene wat we kunnen beïnvloeden. En dat is nogal wat. Kijk maar naar het plaatje en maak voor uzelf duidelijk wat we lokaal samen kunnen aanpakken (overheid, ondernemers, onderwijs en wij allemaal zelf als inwoners).