In de wereld van het meten van complexe zaken als luchtkwaliteit is kwaliteit en betrouwbaarheid altijd een issue. Zeker als de gegevens gebruikt worden voor belangrijke besluiten of het beïnvloeden van gedrag en keuzes. AiREAS heeft een meetnetwerk dat door onze wetenschappelijke en overheid partners samen is ontworpen. Dit is uniek in Nederland (en de wereld). Tot op heden lag de verantwoordelijkheid van het meten vooral op niveau van de landelijke overheid. Daar is al geruime tijd verandering in ontstaan. Dat komt niet alleen door het beschikbaar komen van allerlei meetinstrumenten tegen een lagere prijs, maar ook omdat vele gebieden en steden veel gerichter willen kijken naar de vervuilingspatronen in hun eigen gebied ter onderbouwing van hun eigen beleid en burgerbetrokkenheid. Daarbij komt dat ook burgerinitiatieven zich steeds meer betrekken bij de leefbaarheid uitdagingen door zelf metingen te verrichten of zelfs sensoren te gaan bouwen. Vaak stelt men oude vormen van het beleid ter discussie omdat deze niet uitgingen van menselijke kernwaarden zoals onze gezondheid maar ondergeschikt waren aan politieke en economische prioriteiten. Maar omgang met sensoren, de interpretatie van metingen en het beoordelen van een situatie vergt nog al wat van de betrokkenen en de inzet van technieken of kennis. Als er twijfels gaan bestaan over de metingen dan kan ook twijfel gezaaid worden over de betrouwbaarheid van een initiatief. In ernstiger gevallen gaan foutieve metingen of interpretaties een eigen leven in de media waardoor er allerlei verwarde en ronduit problematische spanningsvelden ontstaan.
Als we echt willen samenwerken aan een gezonde leefomgeving dan is kwaliteit over de hele linie van het grootste belang. AiREAS is zich daar niet alleen van bewust maar besteedt er ook enorm veel aandacht aan.
Als er politieke of economische belangen spelen dan wordt er ook gespeculeerd over de kwaliteit van metingen, niet alleen van AiREAS maar van iedereen. Dat is een van de redenen waarom AiREAS zich op het geaccrediteerde niveau 4 gebiedsontwikkeling heeft gepositioneerd en zich heeft gelieerd aan de werkwijze en inzichten van Sustainocratie. Dat is het niveau boven de regionale partijpolitiek en economische belangen discussies en daar waar de menselijke en natuurlijke kernwaarden zoals gezondheid de gemeenschappelijke boventoon voeren.
Op dit hoogste niveau van cocreatie, waarin de belangen van de mens centraal staan, nemen alle essentiële belangenpartijen uit de regio deel en dragen samen verantwoordelijkheid. Dat zijn de burgers (gedrag), overheid (infrastructuur en publieke middelen), wetenschap (kennis) en innovatief ondernemerschap (creatief vermogen). Samen evalueren de partners de prioriteiten die een betere luchtkwaliteit en volksgezondheid opleveren en gebruiken de meetgegevens van het eigen meetnetwerk. Als iemand twijfels heeft wordt het ter plekke doorgesproken en maatregelen genomen. AiREAS bouwt zo op een hoog besef en samenhang van verantwoordelijkheid, vertrouwen en maximum haalbare kwaliteit op alle onderdelen van onze samenwerking. In de eerste fase van AiREAS en het meetnetwerk dat daaruit voortkwam zijn de keuzes beschreven in hoofdstuk 3 van de wereldwijde publicatie die begin dit jaar uit is gebracht als open access voor wereldwijd gebruik.
Dat wil natuurlijk niet zeggen dat ons meetnetwerk of onze interpretatie feilloos is maar dat is dat van het RIVM of anderen ook niet. Het blijven technische instrumenten in een complexe omgeving en onderhevig aan constante aandacht. Omdat AiREAS werkt met meer dan 30 meetkasten in een enkel gebied is het detecteren van vreemd gedrag van een van de sensoren een eenvoudige zaak. Zeker omdat er zoveel mensen en instanties dagelijks als gebruiker mee bezig zijn. Dat wil nog niet zeggen dat de sensor fout of kapot is maar het stimuleert onmiddellijk onderzoek in AiREAS naar de oorzaak van de mogelijke deviatie. Dat leidt tot inzichten of correctie.
Wat AiREAS kenmerkt is de transparantie waarmee wij als samenwerkingsverband omgaan met het kwaliteitbesef en er samen trachten het beste van te maken binnen de mogelijkheden van de middelen die wij in kunnen zetten. Daar put niet alleen desgewenst het lokale bestuur uit maar ook de onderzoekwetenschap uit verschillende lokale en internationale universiteiten en hogescholen, als ook het bedrijfsleven dat met de gegevens uit het AiREAS netwerk haar producten en resultaten op gebied van luchtzuivering of invloeden bekrachtigt. Als zij ook maar de geringste twijfels zouden hebben over de kwaliteit van AiREAS dan zouden zij allang het netwerk de rug toe hebben gekeerd. Dat doen ze echter niet. Integendeel, de hoeveelheid gebruikers, leden en betrokken partijen groeit aldoor. Allen bepalen samen het kwaliteitniveau dat ze nodig hebben voor hun werkzaamheden.
3 kwaliteit lagen in AiREAS
Als voorbeeld werd in 2014 besloten om de luchtkwaliteit metingen te verbinden aan het gezondheid en levensstijl onderzoek van Dr. Eric de Groot (hart en vaat deskundige) van oa. het AMC en Dr. Pierre Cluitmans (stress, ademhaling en hartritme variatie onderzoeker) van de TU/e. Het project werd bekend als de POP en is recent gepubliceerd wereldwijd in wetenschappelijke kringen als AiREAS fase 3. Wegens dit onderzoek werd het hele AiREAS netwerk gedurende 2015 onderworpen aan nieuwe kwaliteit eisen van deze wetenschappers. Een team van deskundigen werd aangesteld onder de naam CalVal, refererend naar Kalibratie en Validatie vereisten van het netwerk.
De Universiteit van Twente en AiREAS partner op gebied van modellering en netwerkdesign won tevens de opdracht van Maps4Society om een analyse systeem te creëren dat de risico’s van blootstelling van burgers aan luchtvervuiling in kaart moet brengen. Het AiREAS meetnetwerk is de basis van dit wetenschappelijk onderzoek. Ook zij moesten eerst de kwaliteit van het AiREAS meetnetwerk evalueren om zo hun systeem te kunnen onderbouwen met de mogelijkheden en beperkingen. Dit project heet DAMAST. Sinds eind 2015 is door DAMAST intensief onderzoek naar de kwaliteit van de meetinfrastructuur van AiREAS gedaan waarbij recent de eerste resultaten zijn vrijgegeven. De kostbare meetapparatuur van het RIVM (Ministerie van Volksgezondheid) werd als referentie gebruikt op locatie in Eindhoven. RIVM meet maar een deel van dat wat AiREAS meet maar wordt gezien als meest betrouwbare bron van vergelijkende informatie. Zowel onze partners en AiREAS in zijn geheel onderhoud nauwe relaties met het RIVM. Ultrafijnstof heeft bijvoorbeeld nog geen referentiekader en moeten we ons kwaliteitbesef afstemmen op kennisontwikkeling via laboratoria, logica tussen meetstations en deskundigheid van de leverancier. Daar houden we rekening mee bij de interpretatie en communicatie van inzichten.
Op gebied van fijnstof (PM2.5 en PM10) doet de meetinfrastructuur van AiREAS niet onder voor het RIVM. Ook het in 2015 toegevoegde NO2 meetsysteem vertoont goede resultaten ook al duurt het vergelijkend onderzoek nog door. Alleen Ozon wordt als tijdelijk twijfelgeval gezien hetgeen ook al door AiREAS gebruikers is gerapporteerden publiek gemaakt. Bij de absolute waarden in de metingen van Ozon worden twijfels uitgesproken omdat ze hoger uitkomen dan de referentiekaders. Daardoor gebruikt AiREAS alleen de relatieve O3 meetinformatie, ofwel de variaties die we constateren in het stijgen en dalen van de meetresultaten. Natuurlijk wordt druk overleg gevoerd om ook de eventuele twijfels bij Ozon metingen weg te halen.
De integrale kwaliteit van AiREAS wordt door alle partners hoog ingeschat en beoordeeld, gefundeerd door kwaliteit onderzoeken, bewaking en continu overleg. Allen zijn samen verantwoordelijk voor zowel de kwaliteit eisen als het aan de kaak stellen van eventuele vraagtekens of twijfels, en allen gaan samen op zoek naar antwoorden of verbeterprocessen. Rechtstreeks betrokken bij AiREAS zijn de allerbeste deskundigen op wetenschappelijk en meetinstrumenten niveau die Nederland kent waaronder ECN, IRAS, TNO, ITC, Scapeler, Schmeitz, STIR, Axians, Oxility, enz. AiREAS is geen bedrijf maar een samenwerking met gezondheid en gezonde leefomgeving als beoogde winst.
Geef een reactie