Vandaag zijn na ruime vertraging de meetkastjes opgehangen op de daarvoor door de gemeente Nuenen aangewezen plekken. De vertragingen rond fase 2 zijn gekomen door verschillende factoren.

  1. De complexiteit van de wens van de gemeente. Het meten van fijnstof als luchtkwaliteit is relatief eenvoudig. De interpretatie van de data is echter veel moeilijker. Dat wordt vaak door onwetendheid gebagatelliseerd. Er zijn goedkope metertjes tegenwoordig beschikbaar die je zelf in elkaar kunt knutselen. Het Samen Meten project van RIVM is daarop gebaseerd, net als de Sensor Community van Duitse oorsprong. AiREAS werkt er graag mee samen en onze eigen data is in de meeste gevallen ook zichtbaar op deze sites. De goedkope metertjes hebben vaak een afwijkend gedrag door de geringe betrouwbaarheid, ze hangen bij mensen thuis en geven een relatief beeld van de luchtkwaliteit op elk moment van de dag. een enkel metertje kan onbetrouwbare informatie verstrekken. Dankzij het grote volume van metertjes in een gebied is er een interessant beeld te verkrijgen van de luchtvervuiling, verplaatsingen ervan bij bijvoorbeeld brand, enz. Hoe interessant ook, de metingen zijn niet van toepassing op de huidige Nuenense casus. Dit hebben wij in fase 1 al gedaan.
  2. De uitdaging waar Nuenen voor staat gaat over het wegennet (bundelroutes), de bijbehorende vervuiling en overlast, als ook de beleidskeuzes waar de overheid voor staat, al dan niet in samenwerking met de lokale burgers. Als het over verkeer gaat dan hebben we het niet meer alleen over fijnstof maar vooral over gassen zoals NO2. De technologie om NO2 te meten is al jaren in ontwikkeling maar nog steeds verre van optimaal. In fase 1 beschikten we niet over NO2 meet mogelijkheden. Het wachten was op ons regionale meetnetwerk dat we ingekocht hebben van TNO. Echter ondervond ook TNO vertragingen met haar NO2 sensor. Leverancier Intemo heeft al wél een NO2 sensor maar deze werd in twijfel getrokken door de problemen die we in fase 1 hadden ondervonden met de producten van deze leverancier. TNO stelde voor om de techniek van Intemo aan te vullen met een goedkope en bewezen techniek op basis van chemische palmes buisjes. Deze leveren geen piek informatie maar wel maandelijkse gemiddeldes die veel nauwkeuriger zijn dan alle technologische meet opties bij elkaar.
  3. De gemeente Nuenen heeft zich aangesloten op het regionale meetnetwerk van AiREAS dat in de loop van het jaar zich heeft uitgerold in de 23 deelnemende gemeenten. Het doel van dit netwerk is om wetenschappelijk inzicht te krijgen over stedelijk, luchthaven en vervuiling van intensieve veehouderij. Hier zijn verschillende landelijke partijen bij betrokken, zoals het RIVM en IRAS (universiteit van Utrecht). Dit regionale meetnetwerk heeft ook een aantal flexibele meetstations die op verzoek van gemeenten inzetbaar zijn. Daar wilde gemeente Nuenen graag gebruik van maken maar het ontbreken van de NO2 sensoren maakte de optie minder interessant. Dus was Nuenen weer aangewezen op de lokale Nuenense aanpak met AiREAS en de inzet van de Intemo sensoren aangevuld met de palmes buisjes.
  4. De vergelijkbaarheid van de data van verschillende leveranciers was ook een issue gebleken toen in de verschillende AiREAS projecten voor het eerst verschillende sensoren tegelijk werden ingezet. Er werden onverklaarbare verschillen geconstateerd die door burger participatie al snel als onbetrouwbaar en waardeloos werden bestempeld. Voor AiREAS was het echter een reden om te onderzoeken waar die verschillen vandaan kwamen. Met de betrokkenheid van allerlei partijen, zoals Scapeler, RIVM, Sensor Community, enz werd gaandeweg duidelijk dat de sensor technieken per meetmodule en fabrikant verschilden. Dat geldt niet alleen voor de kastjes van Intemo, maar ook voor een grote speler zoals TNO. Het referentie netwerk is dat van RIVM. Dit is sinds kort door RIVM beschikbaar gesteld voor vergelijkende metingen en het bijstellen van de meetapparatuur (kalibratie). AiREAS vroeg aan de leveranciers om dit ter harte te nemen. Dat wilde iedereen wel maar het kost tijd en moeite. Er ontstond hier en daar jaloezie omdat de grotere partijen subsidies zouden krijgen om dit te doen en de kleineren niet. Dankzij wat middelen van de Gemeente Eindhoven werd toch hierin consensus gevonden.
  5. Tot slot was er nog Corona waardoor alles stroperig ging, vooral als het om fysieke ontmoetingen ging die betrekking hadden op deze installaties.

Met de huidige installatie van Intemo meetkasten, aangevuld met palmes buisjes, gaan we 6 maanden meten. Daaruit moet een duidelijk onderbouwde nulmeting komen ten opzichte van het verkeer en de lokale omstandigheden bij de meetstations. Op basis van deze resultaten en de ontwikkelingen bij bijvoorbeeld TNO in het regionale meetnetwerk, kijken we of er nog aanvullend iets nodig is of dat we dit stuk naar tevredenheid (voor de gemeente) kunnen afronden. Nadruk ligt op “de gemeente” omdat deze verplichtingen heeft naar de gemeenteraad voor de keuzes die op handen zijn. AiREAS is zich bewust van de spanningen die bij burger groepen bestaan ten opzichte van dit project. AiREAS is zelf een burgerinitiatief met het oog op multidisciplinaire samenwerking met maar één gemeenschappelijk doel en verantwoordelijkheid: gezondheid en een gezonde leefomgeving. Voor AiREAS is meten een middel, geen doel op zich. AiREAS beroept zich op de deskundigheid en inzet van haar partners (technologie, wetenschap, overheden), ieder op hun eigen gebied van autoriteit. In de stappen naar die stip op de horizon van gezondheid moeten we zelfbewust samen prioriteiten stellen binnen de mogelijkheden die zich aandienen, niet alleen in beleid beïnvloeding maar ook burger zelfreflectie en gedragsaanpassingen.