Vandaag hebben  we weer een bijzondere dag. De 300 opzetstukjes voor de i-Phone die wij hebben ontvangen van de Universiteit van Leiden gaan wij uitdelen aan groepen mensen van Eindhoven en omgeving.

De opzetstukjes zijn bedoeld om met behulp van de camera op de telefoon en een App metingen te doen van de kwaliteit van de lucht in onze omgeving. De techniek komt uit de sterrenkunde waar men op deze manier kijkt of er leven mogelijk is op planeten ergens in de ruimte. Een planeet komt dan bij tijd en wijlen voor de zon langs van zijn eigen stelsel. Het zonlicht reist dan door de atmosfeer van die planeet en verandert door de samenstelling van de lokale lucht. Die verandering is waarneembaar door de deskundigen op Aarde die de verandering van het licht (prisma-effect en polariteit) analyseren. Zo kan men zien of er bijvoorbeeld water of CO2 is op die planeet hetgeen zou kunnen duiden op leven.

Natuurlijk wonen wij zelf ook op een planeet alleen aan de “andere kant” van de atmosfeer. Ook ons zonlicht schijnt er doorheen waardoor dezelfde techniek toe te passen is op onze eigen omgeving. Een planeet ver weg geeft misschien enkele belangrijke details prijs vanuit de algemene samenstelling van de atmosfeer maar wij zijn geïnteresseerd in meer specifieke details. Dat maakt het project zo spannend en leuk.

In Eindhoven hebben wij op aanraden van Rene Otjes (Van het Energie Centrum Nederland – ECN – dat onderzoek en technologische ontwikkeling doet voor AiREAS) geprobeerd om teams samen te stellen van 10 mensen die SAMEN op een concrete plek de meting doen. Dit in tegenstelling tot elders in het land waar veel mensen via o.a. het Long Fonds en een wetenschappelijk tijdschrift zelfstandig mee doen, alleen. Waarom doen wij het anders?

Dat komt omdat een eenzijdige meting een beeld geeft van de atmosfeer boven de metende persoon in de gehele lengte van de weg die het zonlicht aflegt door onze lucht heen. We weten dan misschien welke stoffen het licht zoals tegenkomt maar niet of het op 10 km afstand of dicht bij onze neus te vinden is. Door 10 mensen naast elkaar te plaatsen kan daar wel een onderscheid in gemaakt worden omdat we dan meerdere punten van vergelijk krijgen die een gelaagde informatie weergeven. Die studie gaat de Universiteit van Leiden dan handmatig doen.

Om te kijken hoe nauwkeurig de ISPEX ons van dienst kan zijn om indrukken te verzamelen over onze omgevingskwaliteit gaan wij ook metingen doen bij de gekalibreerde  ultramoderne meetstations die ECN aan het ontwikkelen is namens en voor AiREAS. Eind juni 2013 wordt die infrastructuur uitgerold in Eindhoven en tijdens de ISPEX meetdag zullen er al een aantal prototypes aanwezig zijn om een onderling vergelijk te maken tussen de meetgegevens.

Ook zal de Universiteit van Twente meekijken vanuit een ruimtelijk perspectief omdat deze universiteit de expertise heeft om via satelliet observaties ook variabelen als weer, klimaat, wind, enz toe te voegen aan de studie. Zo wordt Eindhoven via AiREAS en al haar partners een high tech levend laboratorium waar ook de hele bevolking aan meedoet.

Vanmiddag worden de opzetstukjes dus uitgedeeld. Wij hebben gekozen om een wijkbenadering toe te passen met de betrokkenheid van scholen zodat wij ook samen met de onderwijsinstellingen een bijdrage kunnen leveren aan de kennisontwikkeling van onze jeugd. De wijken zijn betrokken omdat wij de komende jaren actief veranderingen willen doorvoeren, samen met de wijkbevolking, die gezondheid bevorderend zijn met luchtkwaliteit als ijkpunt. De wijkgroepen die aan het experiment meedoen hebben ook datzelfde belang.

Zo staan straks 30 teams in Eindhoven te meten

Zo staan straks 30 teams in Eindhoven te meten

We beleven een boeiende tijd omdat voor het eerst zo breed de lokale bevolking, de wetenschap, de overheid en het bedrijfsleven meedoet aan een project dat uitsluitend het menselijke (gezondheid) belang in de complexiteit van een stad dient. Dat is in de wereld nog nooit voorgekomen. We mogen er dan ook best trots op zijn maar nog trotser zijn wij als dit alles ook straks leidt tot een grotere algemene gezondheid en positief effect op ons klimaat en omgeving.

Jean-Paul Close