Op 14 januari 2015 werd de jaarvergadering gehouden voor leden van AiREAS en betrokken personen en partijen. Deze algemene bijeenkomsten zijn informatief en uitnodigend van aard. We bespreken de stand van zaken rond AiREAS, waar we vandaan komen, wat we hebben bereikt en wat we gaan doen. Nieuwe ideeën en voorstellen worden geopperd om tot een gezonde stad te komen met luchtkwaliteit en gezondheid als ijkpunt. Zo kunnen ook nieuwe mensen en instanties mee gaan doen.
Het programma verliep als volgt:
1. Welkom door Jean-Paul Close en terugblik
Tijdens de introductie vertelde Jean-Paul hoe het verloop van 4 jaar AiREAS is geweest en de resultaten die zijn geboekt. Wat vooral indrukwekkend is dat zoveel partijen en expertisegebieden nu betrokken zijn bij de werkwijze en uitdaging dat zich heeft vertaald in allerlei project initiatieven die gebruik maken van de inrichting van de ijkpunten. Dit plaatje geeft informeel de participatie weer.
Er was meteen wat feedback over de weergave van de bedrijven en hun activiteiten in de groene kolom. Zo is Imtech natuurlijk met name een ICT bedrijf. Dat werd mondeling recht gezet maar de essentie en bedoeling van het plaatje was om te laten zien hoe AiREAS was uitgegroeid van ideologie tot een beweging die zichzelf consolideert. De groep aanwezigen was daar een belangrijke afspiegeling van omdat het de top van kennis en regionale beïnvloeding omvat op gebied van luchtkwaliteit, bestuur en burgerparticipatie. Ook de geografische groei van Local AiREAS initiatieven naar Eindhovens voorbeeld is een blijk van consolidatie van de aanpak.
2. Status ILM
Het eerste project van AiREAS in Eindhoven was het “onzichtbare zichtbaar maken” door middel van het creëren en in het gebruik nemen van een fijnmazig, real time, low cost meetnetwerk. Het hele concept van Airboxen en wetenschappelijk georganiseerde structuur van het meetnetwerk kreeg de roepnaam ILM. Rene Otjes van ECN presenteerde de status van het project dat nu 1 jaar actief functioneert in de stad.
Er volgende een korte discussie over de status en afronden van de installatie met de nieuwe meettechnieken. Ook was er een uitwisseling van inzichten over de kalibratie en validatie wens voor de kwalitatieve onderbouwing van wetenschappelijk onderzoek. Validatie controleert de juistheid van de metingen door het te vergelijken met andere meetapparatuur in dezelfde omstandigheden. Daarvoor moet elk meetstation gedemonteerd worden, getest ergens in het land en weer terug gemonteerd. De hele procedure is kostbaar. Daarom moet het nut vooral afgestemd zijn op de behoefte of noodzaak uit de gebruikers of wetenschappelijke hoek. In extreme omstandigheden (Pierre Cluitmans van TU/e geeft als voorbeeld de Operatie Kamers van een ziekenhuis waar men met mensenlevens omgaat) is het noodzakelijk om de validatie procedure 2x per jaar te herhalen. Maar de aanwezige wetenschappers gaven aan dat deze intensiteit niet nodig is in de vele andere gevallen. Belangrijk is dat de wetenschap duidelijk onderbouwd weet welke kwaliteit standaard zij aangeboden krijgt in elke situatie. Door dit projectmatig transparant op tafel te leggen houden we het kostenplaatje beheersbaar en kunnen we projectmatig ook de noodzakelijke of gewenste validatie budgetteren en organiseren.
3. Status POP fase 2 (proof of principle)
Jean-Paul presenteert de burgerparticipatie aanpak en uitdaging die in de proefwijk Gestel tot uitvoering wordt gebracht. De uitdaging richt zich vooral op de bevolking en de manier om hen proactief mee te krijgen in hun eigen leefbaarheid ontwikkeling in de woon en leefomgeving. Dat is geen gemakkelijke opgave. In de POP zijn verschillende kleine stimulansfondsen gereserveerd voor het prikkelen en belonen van de bevolking die mee doet. Het proces is een experiment op kleine schaal waaruit de beste cases later worden uitvergroot door de gehele stad.
Arts Eric de Groot presenteert zijn medisch onderzoek aandeel in de POP. In eerste instantie doen leden mee uit het Milieudefensie die het testprogramma doorstaan. Het gaat erom dat deelnemende burgers participeren in een gezondheid en levensstijl onderzoek en daar ook wat mee doen. Het onderzoek wordt uitgevoerd in een speciaal gehuurde ruimte.
Dit onderzoek moet inzicht geven in de ontwikkeling van gezondheid in de regio bij de toepassing van sociale en technologische innovaties. Tevens dient het onderzoek te prikkelen tot het toepassen van nieuwe innovaties. De samenwerking tussen medische staf en technische deskundigen wordt verder uitgedaagd door de interactie met burgerparticipatie en beïnvloeding.
John Schmeitz legt uit dat, gezien de vele datastromen die samen komen in AiREAS voor samenvoeging en interpretatie, een integrale ICT en communicatie visie en beleid noodzakelijk is. We gaan niet alleen om met de wens tot open data maar voegen er ook gegevens aan toe over mensen. Deze gegevens zijn wettelijke gebonden aan privacyregels. Ook moet het gebruik van de gegevens door bestuurders, wetenschappers en wijkbewoners gesteund worden door een zo hoog mogelijke betrouwbaarbeid en kwaliteit norm. Dit is niet alleen van toepassing op de menselijke interpretatie van gegevens die leiden tot innovatie acties en prikkels maar ook omdat de ICT in de toekomst bepaalde functies in het gebied kan gaan aansturen waar verantwoordelijkheid aan wordt ontleend. Denk aan mobiliteit of verkeersregel systemen die luchtkwaliteit als maatstaf nemen voor het organiseren van verkeersstromen.
Marita Voogt van TNO had spreektijd gevraagd om ook een initiatief voor te stellen. Zij was onder de indruk van de kwaliteit van organisatie van fase 2. Haar voorstel was om de werkelijke blootstelling van mensen in de stad aan luchtvervuiling te gaan onderzoeken met lichaamsgebonden sensoren. Het ILM meet op vaste locaties middels Airboxen die aan een lantaarnpaal hangen. De blootstelling van mensen aan vervuiling is dan een kwestie van interpretatie, modulatie en aannames.
Het DAMAST project dat de universiteit van Twente met AiREAS uitvoert ontwikkelt een risicoanalyse systeem in tijd en ruimte. Het POP project tracht effecten van blootstelling in kaart te brengen door eHealth en lifestyle te betrekken. Het voorstel van Marita wordt dan ook gezien als een mooie aanvulling dat we op zouden kunnen nemen in de organisatie. Wel zou het project beschreven moeten worden om de eventuele extra middelen te werven die nodig zijn voor het aanschaffen of ontwikkelen van de meetapparatuur op het lichaam.
Horizon2020
Jean-Paul vertelt tot slot dat AiREAS bezig is met een veelvoud aan oproepen (calls) vanuit Horizon2020, Smart Cities programmas en allerlei andere innovatie impulsen die uitgaan van een waardengedreven samenwerking inclusief een band met een of meerdere steden als ook het creëren van betrokkenheid van de burger bevolking. In de ochtend had er een overleg plaatsgevonden tussen de kernbetrokkenen voor het ondersteunen van de calls en het leveren van expert inzicht die de kans van slagen aanzienlijk verhoogd. In het geval van AiREAS wordt het accent vooral gelegd op regionale transitieve burgerparticipatie door technologie en kennis beschikbaar te stellen voor allerlei resultaat en waardengedreven innovatieve ontwikkelingen. Deze leveren dan leefbaarheid en welzijn op maar ook werkgelegenheid, ondernemerschap en uit te vergroten waarden in nieuwe economische stromen.
De kracht van multidisciplinaire cocreatie
Jean-Paul sluit de dag af met de uitdaging aan de groep om voor onszelf de lat van samenwerking steeds hoger te leggen door niet vanuit kosten te redenen maar vanuit de durf tot verandering door resultaatgedreven initiatief te nemen, waarde te creëren en uit te vergroten. We maken daar nog te weinig gebruik van terwijl de top van deskundigheid aanwezig is om als waar te maken wat we ook maar ons voor ogen stellen. Dat is de nieuwjaarswens voor 2015 waarin we zowel de verdieping zoeken in Eindhoven en Breda voor het creëren van een gezonde stad en de uitbreiding in Nederland en Europa met hetzelfde doel.
Daarop werd het glas geheven tijdens de nieuwjaarsborrel waar een ieder bevestigde hoe sterk de onderlinge warmte en verbintenis is die in AiREAS is ontstaan.
Geef een reactie